SCP kraakt omstreden onderwijs in eigen taal

algemeen
0
13 jun '02

De politiek moet eindelijk eens antwoord geven op de vraag of het onderwijs in migrantentalen op basisscholen een taak van de overheid is of niet. Dat stelt het Sociaal en Cultureel Planbureau in een studie naar van het onderwijs in allochtone levende talen (OALT). Het onderwijs in de eigen taal (meestal Turks of Arabisch) is altijd omstreden geweest. Sinds vier jaar moeten de lessen buiten schooltijd plaatsvinden, om te voorkomen dat OALT ten koste gaat van het gewone lesprogramma.De OALT-opzet leidt in de praktijk vaak tot een 'rommeltje', aldus SCP-onderzoekster M. Turkenburg. Veel OALT-leerkrachten spreken zelf gebrekkig Nederlands, waardoor hun ondersteuning in het water valt. De Marokkaanse OALT-leerkrachten beheersen meestal alleen Arabisch, terwijl het Berbers de moedertaal is van de meeste kinderen van Marokkaanse afkomst. De OALT-wet van de toenmalige staatssecretaris van onderwijs Netelenbos (PvdA) is bovendien 'vaag en pretentieus', aldus Turkenburg. Zo zouden allochtone kinderen 'zelfbewuster integreren' als ze eerst onderwijs in eigen taal krijgen. Voor die stelling ontbreekt echter elk spoor van bewijs. Hetzelfde geldt voor het idee dat voldoende beheersing van de moedertaal leidt tot betere resulaten in een tweede taal. Met dit argument zijn wel decennialang de uitgaven voor de lessen (nu 65 miljoen euro per jaar) gelegitimeerd. Volgens Turkenburg is het tijd het beleid te ontdoen van 'verheven doelen': het leren van een taal is een waarde opzichzelf. Als de politiek vindt dat de overheid niet verantwoordelijk is voor migrantentalen, kan dit onderwijs aan ouders en de 'zelforganisaties' overgelaten worden. Gemeenten kunnen hierbij met subsidies voor deelnemers of lokalen wel 'faciliterend' optreden. Een andere mogelijkheid is het muziekschool-model, zoals de Onderwijsraad onlangs bepleitte. In dat geval blijft de overheid wel verantwoordelijk, maar ook in dit scenario is OALT volledig uit de basisschool verdwenen. Op 'taalscholen' kunnen gemeenten een aantal talen aanbieden, de docenten zijn in dienst van de gemeente. Aan ouders wordt wel een bijdrage gevraagd. Al dertig jaar krijgen migrantenkinderen les in hun moedertaal op de basisschool. Het gaat nu om meer dan 70000 kinderen. De grootste groep (51000) is van Turkse of Marokkaanse afkomst. Van de ongeveer 1600 leerkrachten zit een onbekend maar groot aantal ziek thuis. Zij voelen niets voor een rol als taalondersteuner.

© MAROKKO.NL 2002