De stad Pale, dichtbij Sarajevo, dankt zijn groei aan de etnische zuivering.
Eén keer stond Redzo Redzic op een meter afstand van legerleider Ratko Mladic in Potocari, vlakbij Srebrenica. Hij droeg een wapen en overwoog op hem te schieten. Maar hij deed het niet, omdat als hij een schot zou lossen, de omstanders door Servische soldaten zouden worden neergeknald. ,,Als ik toen had geweten hoe het zou aflopen'', zegt Redzic. Hij verloor kort daarna twee zoons, toen ze in de bossen probeerden te vluchten uit de moslimenclave Potocari. Redzic zet in Vogosca Blagovac tafels en drank klaar voor een bruiloftsfeest. In de zomer logeren veel Bosniërs die het land zijn ontvlucht bij hun achtergebleven familie. Reden voor feestjes, zelfs in een dorp dat tegenwoordig bijna geheel bestaat uit vluchtelingen uit Srebrenica. In een bakstenen huis tegenover Redzic woont Meva Hodzic. Het huis heeft haar familie zelf gebouwd, op grond gekocht van Serviërs. In Srebrenica staan nog de verbrande resten van het huis waar ze met haar man woonde. Die heeft de val van de enclave niet overleefd. Er zijn slechts wat botten van hem gevonden. In de huiskamer staat de tv aan. Om de paar minuten komt het hoofd van Karadzic voorbij. Hodzic straalt, want haar anders zo lege huis is nu vol met kinderen en aanhang. ,,Ik ben dankbaar dat ik ze heb.'' De arrestatie van Karadzic draagt bij aan de feestvreugde, hoewel niemand durft te juichen voordat de rechter heeft geoordeeld. Hodzic wijst naar de beelden op tv. ,,Geen twijfel over zijn schuld. Hij heeft nota bene in het parlement gezegd dat hij wilde dat de moslims zouden sterven.'' In Vogosca Blagovac woonden voor 1992 alleen Serviërs; sinds 1995 alleen maar Bosnische moslims. Na het einde van de oorlog zijn ze naar dit dorp bij Sarajevo gekomen, waar veel huizen leeg stonden en geplunderd waren. In de huizen van gevluchte Serviërs gingen gevluchte moslims wonen. Elders ging de verhuizing andersom. Het is de blijvende erfenis van de oorlog waarin Radovan Karadzic een hoofdrol speelde. Bosnië-Herzegovina, ooit de etnisch meest gemengde republiek van Joegoslavië, is nu een land waar elk dorp een eigen etnische kleur heeft. In Pale, twintig kilometer ten oosten van Sarajevo, valt de nieuwbouw op. Dwars door wat vijftien jaar geleden nog een bergdorp vol met vakantiehuizen was, loopt nu een brede boulevard. Pale dankt de groei aan de etnische zuivering. In de nieuwbouw steekt geld van corrupte politici en profiteurs van de oorlog, zo fluisteren de moslims. Karadzic en Mladic gebruikten Pale tijdens de belegering van Sarajevo als hoofdkwartier. De vrouw en kinderen van Karadzic wonen er nog altijd. Omwonenden houden de boot af als naar de familie wordt gevraagd. De afgelopen jaren keerde de politie het huis van de familie geregeld ondersteboven op zoek naar sporen die wezen op contacten met Karadzic. ,,Ze moesten laten zien dat ze iets deden om hem te vinden'', zegt Dragan Sarac. Hij wacht voor het winkelcentrum op een vriendin. De arrestatie van Karadzic vindt hij een goede zaak, niets om opgewonden over te doen. In Pale geen rellen zoals in de Servische hoofdstad Belgrado. De bewoners van Pale kennen het imago van hun stad. Gevraagd naar oorlogsmisdaden, is het routineuze antwoord: ,,Waar gevochten wordt, zijn meerdere partijen schuldig.'' Drago Ivanovic, een oudere man, heeft geen enkel vertrouwen in een eerlijke berechting door het tribunaal. ,,Misdaden tegen Serviërs worden nooit vervolgd, zelfs al is er bewijs in overvloed.''
http://www.nd.nl/Document.aspx?document=nd_artikel&id=118231