Maar ze lopen achter bij Franse en Spaanse ondernemers, en krijgen te maken met windhandel en verwarring over grondrechten. Hoe redden ze zich daaruit?
Enige handigheid kan staatssecretaris Heemskerk van Handel niet ontzegd worden. Op een bedrijvenmissie naar Marokko vroeg hij zijn Nederlands-Marokkaanse collega Aboutaleb van Sociale Zaken mee.
Die werd in Rabat en Casablanca zelfs op straat herkend, en de Marokkaanse minister van Economische Zaken kwam extra vroeg om hem nog even apart te kunnen spreken. Heemskerk: "Alsof ik met een filmster op reis was."
Troefkaarten zoals de Arabisch-sprekende Aboutaleb heeft Nederland hard nodig. De Marokkaanse economie groeit snel, dankzij de economische hervormingen die onder koning Hassan II voorzichtig waren ingezet en nu door zijn zoon, Mohamed VI, versneld worden doorgevoerd. Iedereen wil een graantje meepikken.
Een grote investering komt bijvoorbeeld van Marokkaanse migranten in het buitenland. Alleen al in 2005 staken ze 3,7 miljard euro in het land, negen procent van het bruto binnenlands product. Maar Marokko zoekt ook nadrukkelijk aansluiting bij de rest van de wereld, door middel van verdragen met de landen van de Europese Unie, de Arabische Liga en de VS.
Dat heeft geresulteerd in Plan Azur: een programma om in 2010 tien miljoen toeristen naar Marokko te lokken. Om van Plan Azur een succes te maken heeft de Marokkaanse regering grote concessies gedaan aan vooral Franse en Spaanse investeerders. Maar Nederlandse bedrijven denken dat het nog niet te laat is om ook mee te doen.
Eén van die bedrijven is Estates Marokko, dat wordt geleid door Benno Peters en Farida Rahiwi. Ze hopen iets te kunnen regelen met een Marokkaanse ontwikkelaar die zegt kwaliteit te willen leveren. Dus niet snel wat huizen voor toeristen, maar ook scholen, kinderopvang en winkels.
Betrouwbare partners vinden is moeilijk. Windhandel en opgeklopte prijzen zijn volgens Farida Rahiwi aan de orde van de dag, net als een paar jaar geleden aan de Spaanse en Turkse kust. "Kijk uit van wie je koopt", waarschuwt ze. "We hebben op een beurs rondgelopen waar iemand met een hele mooi stand stond - alles glossy qua materiaal - die aanbetalingen aannam voor appartementen in Rabat. Van hem bleek dat hij niet alleen niet de eigenaar was van de grond, maar dat er zelfs al op gebouwd was. Het was trouwens een Europese ontwikkelaar en niet een Marokkaanse. Dus let vooral op de snelle jongens vanuit Spanje en Turkije die nu als sprinkhanen doorgaan naar Marokko."
Waar zulke ontwikkelaars misbruik van maken is dat in Marokko vaak onduidelijk is hoe het zit met de rechten op een stuk grond. Vaak hebben boeren die rechten. Maar het kadaster is op zijn zachtst gezegd incompleet.
"Dat de boeren ook eigenaar zijn, staat nergens", klaagt Michiel Verkerk, een Nederlander die handelt in grond. "Als je de koop dan toch officieel wil maken kost het je zo'n twee jaar en veel geld. Of dan zie je in het kadaster 64 eigenaren staan. En dan zegt de notaris dat hij iedereen wil zien...alle 64!"
Op andere gebieden zijn de kansen voor Nederlandse bedrijven een stuk beter. Plan Azur moet voor tien miljoen toeristen zorgen. Daar zijn veel hotels en recreatieparken voor nodig, maar er is lang niet genoeg goed opgeleid personeel. De toeristische opleiding in Nederland kan daarop inspelen, denkt Fred Klingeman van het ROC Mondriaan uit Den Haag. "Vanuit het ROC Mondriaan hebben we een breed spectrum aan opleidingen. Techniek, toerisme, handel, ga zo maar door. Ze hebben hier zoveel mensen nodig, 72 duizend mensen alleen al voor 2010 voor alle hotels en recreatieparken die ze hier aan de kust willen ontwikkelen. Daar willen we graag een steentje aan bijdragen."
Het Marokkaanse Ministerie voor Toerisme zegt vooral belangstelling te hebben voor trainingen in gastvrijheid, voorkomendheid en attent reageren op wat buitenlandse gasten willen.
Een soortgelijke respons kreeg Ton van Egmond van de Hoge School voor Toerisme in Breda, aldus Wereldomroep.nl. De Marokkanen zien een tekort aan service en kwaliteit als een bedreiging voor het slagen van Plan Azur, zegt hij.
De Bredase school kreeg daarom het verzoek het management te trainen dat in toeristische bedrijven leiding moet geven.