Het gaat om misdrijven als zware verkrachtingen en roof met geweld. Dat staat in een wetsvoorstel dat minister van Veiligheid en Justitie Ivo Opstelten (VVD) woensdag presenteert. Het invoeren van minimumstraffen is een belangrijk punt uit het gedoogakkoord op basis waarvan de PVV de regering steunt. Ruim een maand geleden beklaagde PVV-leider Geert Wilders zich er nog over dat het invoeren van minimumstraffen op zich laat wachten. In het voorstel staat dat criminelen die binnen tien jaar nadat ze uit de cel zijn gekomen opnieuw een zwaar misdrijf plegen minimaal de helft van de maximumstraf voor dat misdrijf moeten krijgen. Het gaat dan om misdrijven waar een straf van twaalf jaar cel of meer op staat en waarbij sprake is van een 'ernstige inbreuk op de lichamelijke integriteit van het slachtoffer'.
Dat komt dus neer op minimaal zes jaar cel, maar de minimumstraf die de rechter van het kabinet moet opleggen kan ook hoger uitvallen bij ernstiger zaken zoals moord. De minimumstraf voor een tweede moord wordt vijftien jaar cel. Opstelten zegt in De Telegraaf het voorstel, dat eerder een idee was van de LPF, 'te vuur en te zwaard' te willen verdedigen.
Het invoeren van minimumstraffen is omstreden omdat het kabinet zo de speelruimte van rechters zou beperken. Daarmee zou het inbreuk maken op de scheiding der machten. Volgens Opstelten is dat echter niet het geval. "Wij geven de ruimte aan van de rechterlijke macht, binnen de wet."
De minimumstraffen zijn volgens Opstelten een 'signaal naar de samenleving'. Pas na lang aandringen erkent hij dat het invoeren niet nodig zou zijn als rechters dat signaal zelf zouden afgeven. "Dit is wat de samenleving van ons vraagt, we moeten daar onze verantwoordelijkheid in nemen." In 'zeer uitzonderlijke gevallen' kan de rechter nog onder de minimumstraf gaan zitten. Bijvoorbeeld als het misdrijf onder buitengewone omstandigheden is gepleegd of als er rekening moet worden gehouden met de persoon van de dader. De rechter moet dan wel uitleggen waarom hij onder het minimum gaat zitten. Het nieuwe stelsel moet 1 januari 2013 in werking treden.