Toen Abdelali net vijf jaar oud was ging het met het gezin Bentohami op vakantie naar Al Hoceima. Voor een ziekenhuis ziet hij rijen mensen op straat liggen. In gesprek met het AD vertelt hij wat dat met hem deed. 'Ik dacht dat het om daklozen ging. Mijn vader vertelde dat het patiënten waren en hun familieleden. Straatarme mensen uit de bergdorpjes. Ze wachtten in de hoop geholpen te worden. Dat was het moment dat ik besloot chirurg te worden. Helpen werd mijn jongensdroom.'
Met zijn stichting Santé Pour Tous staat Bentohami nu in zijn vrije tijd patiënten te opereren in verschillende Marokkaanse steden. Dat doet hij samen met andere medische specialisten uit Nederland. In Marokko is de gezondheidszorg nog lang niet van een acceptabel niveau. Hoewel de overheid vooruitgang boekt krijgen nog steeds veel mensen niet de zorg die ze nodig hebben.
Privéklinieken zijn duur en staatsziekenhuizen kampen met overmacht en lage budgetten. 'In het ziekenhuis van Al Hoceima werken twee chirurgen. Samen voeren ze drieduizend operaties per jaar uit. Belachelijk veel.'
Vooruitgang Oogarts Ype Henry is een van de chirurgen die met Bentohami de armste Marokkanen helpt. Hij is oogarts. 'Economisch gaat het er redelijk goed. Je ziet fraaie kustplaatsen, waar nieuwe auto's rondrijden. Maar de gezondheidszorg is het laatst aan de beurt. Dat zie je niet. Het probleem zit verstopt achter de hekken en muren van ziekenhuizen.' Terwijl de artsen hun werk doen raakt de ziekenzaal steeds voller. Soms komt iemand zomaar een operatiekamer binnen.
'Wij proberen ook daarin een en ander te verbeteren. De medici en het verpleegkundig personeel weten wel hoe het hoort, maar daarnaar handelen is een tweede. Sommige Nederlandse artsen die via Santé Pour Tous meereizen naar Marokko, kunnen daar soms moeilijk mee omgaan. Die knop moet om zodra je daar aankomt. Als je onder dezelfde omstandigheden wilt werken als hier, moet je niet gaan.'
Bentohami heeft veel aan ervaren medici zoals Henry: 'Ze hebben het meeste al eens meegemaakt en houden ook onder de moeilijkste omstandigheden het hoofd koel.' Henry werkte eerder in Vietnam en Papoea-Nieuw-Guinea. 'Dat is echt rimboe. Maar de tijd van heroïsche operaties onder een tentdoek is inmiddels wel voorbij. Opereren doen we tegenwoordig alleen in ziekenhuizen. Ook boven op de berg hebben mensen een mobieltje. Via sociale media is binnen de kortste keren bekend dat in het dal verderop een arts is gearriveerd en dan komt iedereen de berg af zetten.'
Simpel In Marokko voeren de chirurgen meestal simpele operaties uit. Denk daarbij aan hazenlippen, staar en klompvoetjes, meldt het AD. 'Die staaroperaties zijn dankbaar werk. Patiënten die weer kunnen zien, kussen nog net niet je voeten', zegt Bentohami. Een jonge timmerman maakte daarbij speciale indruk.
'Tijdens het werk verloor hij een stuk van zijn duim en wijsvinger. Hij kon niks meer beetpakken dus niet meer werken. Geen werk betekent in Marokko geen inkomen. Noodgedwongen trok hij bij zijn ouders in. Somberde de hele dag. Tot wij een stuk van een andere vinger op zijn duim plaatsten. Hij straalde omdat hij weer voor zijn gezin kon zorgen. Die man leek in geen enkel opzicht op de man van na het ongeluk.'
'Zoiets zet me met beide benen op de grond. Ik voel me begaan met de mensen die arm zijn én iets mankeren. De mensen werken hard, maar leven onder vaak primitieve omstandigheden. Ik herken mijn ouders in ze.'
Voorbeeld
In de jaren '70 kwamen de ouders van Bentohami naar Amsterdam. Zij waren toen een boerenechtpaar dat niet kon schrijven en lezen. Door hun instelling wisten ze zich goed te aarden in Nederland. 'Maar mijn vader is vanaf dag 1 aan de slag gegaan. Hij zit nu 40 jaar bij hetzelfde schoonmaakbedrijf, waar hij zich heeft opgewerkt tot leidinggevende. Hij was voor ons allemaal een voorbeeld. Als tweedegeneratie-Marokkaan in Nederland weet ik hoe dun de lijn is tussen mislukking of succes. Eén keer in aanraking komen met justitie en het leven valt de verkeerde kant op. Het is zwaar om uit een achterstandspositie de top te bereiken. Maar het kán.'
Via zijn stichting proberen de artsen zoveel mogelijk over te brengen naar de Marokkaanse specialisten. 'Uiteindelijk is de beste ontwikkelingshulp dat je jezelf overbodig maakt', stelt Henry. Tot dat moment gekomen is wil de stichting het aantal operaties uitbreiden. Vooral aan staaroperaties en kinderchirurgie is veel vraag en behoefte.
'Verder wil ik een accommodatie openen waar familieleden kunnen overnachten terwijl de patiënt in het ziekenhuis ligt. Dan hoeft niemand meer op straat te slapen.' Hij zal dan ook actief blijven in de Marokkaanse operatiekamers. 'Ik geniet van opereren. Van het boren en zagen. Maar ik geniet het meest van de mensen die we hebben geholpen. Alleen al vorig jaar waren er vierhonderd staaroperaties. Op al die gezichten is een glimlach getoverd.'
Wil jij Santé Pour Tous steunen? Klik hier.