Dichter doet zich voor als Marokkaan

Dit is het verhaal van een list. Man - blank, veertig plus - schrijft gedichten en besluit zijn werk naar een uitgeverij te sturen. Omdat de dichter weet dat hij nu niet bepaald een fijn te marketen schrijver is - want geen jonge, allochtone vrouw bijvoorbeeld -, verzint hij de naam Rachid es-Semlali. Onder die naam richt hij zich tot een uitgeverij die er bekend om staat dat ze veel werk van jonge allochtonen op de markt brengt. Hij laat op een dag in september 2002 de enveloppe met op Arabische poëzie geïnspireerde gedichten in de brievenbus glijden. En wacht af. Niet lang nadat hij zijn poëzie heeft verstuurd, wordt de dichter gebeld door de uitgever, die zegt dat hij en de poëzie-redacteur zijn gedichten 'talentvol' vinden. De dichter vergroot het enthousiasme van de uitgever door te vertellen dat hij begin twintig is. Men komt tot een afspraak: de dichter wordt uitgenodigd op de uitgeverij. En, vraagt de uitgever hem voor hij ophangt, of de dichter alsjeblieft meer poëzie mee wil nemen, 'dan maken we er een echt boek van'. Iedereen blij. De dichter, Rijk Schipper - een veertigjarige Utrechtse leraar klassieke talen -, verschijnt in oktober op de afgesproken datum op de burelen van uitgeverij Vassallucci te Amsterdam. ''Men keek wel even raar op toen ik niet een jonge Arabische dichter bleek te zijn. De poëzie-redacteur prees echter nogmaals mijn werk, en de uitgever wilde op korte termijn ter zake komen. Ik vond het een positief gesprek. Het leek erop dat ze mijn list sportief hadden opgevat.'' Nu nog een kaft om zijn gedichten, en hij was een echte dichter. Vervolgens hoorde Schipper niets meer van Vassallucci. Na enkele e-mails en telefoontjes ontving hij een brief waarin in enkele standaardzinnen werd gemeld dat er niet tot publicatie zou worden overgegaan. Flauw, vond Schipper, want hij was er vast van overtuigd dat zijn gedichten zouden worden uitgegeven. Hij stuurde een felle brief naar Vassallucci-directeur Oscar van Gelderen. Schipper kon maar één conclusie trekken: hij was zowel positief als negatief gediscrimineerd. ''Zolang men denkt met een jonge allochtoon van doen te hebben,'' zegt Schipper, ''is het enthousiasme groot. Zo iemand is immers hypebaar. Blijkt het echter te gaan om een Nederlandse man, dan trekt men zich schielijk terug!'' Oscar van Gelderen is niet onder de indruk van de beschuldiging dat hij discrimineert. ''Ach,'' laat hij weten, ''wij vonden het een mislukte grap. En wij bepalen toch wat we uitgeven?'' In een e-mail aan Schipper legde Van Gelderen nog eens uit waarom Vassallucci zijn gedichten niet zal uitgeven. ''Geachte heer Schipper. Uit niets is mij tijdens onze ontmoeting gebleken dat u gevoel voor humor heeft, dus uw poging om een en ander als 'grap' voor te stellen komt wat onwaarschijnlijk over. U bent echt de eerste niet die wij na uitnodiging op kantoor geen contract hebben aangeboden; dat kan liggen aan vele zaken. Wij hechten grote waarde aan een prettige samenwerking en die voorzagen wij in uw geval niet. (...) Wij hebben geen tijd voor spelletjes, en blijkbaar strookt uw gevoel voor humor niet met dat van ons. Wij geven mensen uit, mensen die boeken schrijven. Daarom nodigen wij ook iedereen uit ter kennismaking. Bevalt die kennismaking niet, dan gaan wij niet tot uitgave over. Dat heeft niets met discriminatie te maken, noch met de eventuele kwaliteit van het geschrevene, maar met het recht dat wij ons voorbehouden alleen diegenen uit te geven met wie wij zakelijk en persoonlijk door een deur kunnen. Andere uitgevers denken daar wellicht anders over. Dat is hun goed recht. Wij wensen u oprecht een grootse toekomst als humorist. Met vriendelijke groeten, Oscar van Gelderen.''