"Frankrijk heeft destijds niet geluisterd naar allen die waarschuwden tegen de naderende genocide en steunde feitelijk een regime dat ervoor verantwoordelijk bleek", aldus Macron.
Maar Frankrijk was geen medeplichtige, beklemtoonde de president in zijn toespraak bij het monument voor de volkerenmoord in het noorden van de hoofdstad Kigali. In het monument liggen de beenderen van circa 250.000 slachtoffers van de genocide, nog geen derde van het totaal aantal geschatte slachtoffers.
Het bezoek van Macron aan Rwanda is zijn eerste verre reis als staatshoofd sinds de coronacrisis uitbrak begin 2020. De twee landen hebben een moeilijke relatie sinds de jaren 90, toen Frankrijk een omstreden rol speelde tijdens de volkerenmoord op vooral de Tutsi-minderheid.
Genocide
De genocide barstte los in april 1994, toen de Rwandese president Juvénal Habyarimana, die lid was van de Hutu-meerderheid, werd vermoord. De moord is nog steeds niet opgehelderd. Leden van de Tutsi-minderheid probeerden destijds met een guerrilla de macht te grijpen.
Na de moord werden Tutsi's en gematigde Hutu's bij honderdduizenden met kapmessen afgeslacht door gecoördineerde milities en Hutu-militairen.
De VN en de VS ondernamen niets en alleen Frankrijk stuurde militairen, omdat het betrokken was bij pogingen regering en guerrilla tot een akkoord te bewegen. Frankrijk steunde daarbij de regering van de Hutu-meerderheid onder leiding van Habyarimana (1937-1994).
De Franse rol is later onder meer door de Rwandese president Paul Kagame bekritiseerd als een operatie om prominente Hutu's te steunen en te beschermen. Het land werd in de chaos wel veroverd door de Tutsi-guerrilla onder leiding van Kagame. Hij heerst sindsdien met harde hand over het land.
Oppositieleiders zoals Victoire Ingabire hebben in Franse media geklaagd dat Macron geen aandacht schenkt aan de mensenrechtenschendingen in Rwanda. Ingabire woonde jarenlang in Nederland tot ze in 2010 terugkeerde.
Ze werd onmiddellijk gearresteerd en tot een lange celstraf veroordeeld, onder meer wegens 'het ontkennen van de genocide'. Een aanklacht die vaak tegen tegenstanders van Kagame wordt aangevoerd.