Ter gelegenheid van Troondag sprak koning Mohammed VI zaterdagavond vanuit zijn paleis in Rabat over verschillende onderdelen van zijn beleid. Met kroonprins Moulay El Hassan aan zijn rechterkant en prins Moulay Rachid aan zijn linkerkant sprak de Marokkaanse monarch over de situatie in Marokko na de coronacrisis. Hieronder een opsomming van de belangrijke punten.
Een 'veerkrachtig' koninkrijk
In de troonrede ter gelegenheid van de 23e verjaardag van zijn troonsbestijging sprak de monarch over een Marokko dat nog aan het herstellen is van de coronacrisis en door turbulente omstandigheden op het wereldtoneel geconfronteerd wordt met nieuwe uitdagingen.
De interne en externe uitdagingen kunnen volgens de koning alleen worden aangegaan als het land "initiatief en veerkracht" combineert en bij deelname van alle Marokkanen, zowel mannen als vrouwen. "Daarom dring ik nogmaals aan op de noodzaak om de volledige deelname van Marokkaanse vrouwen in alle sectoren te waarborgen.".
Hervorming Familiewet Moudawana
De monarch sprak over de hoeksteen van de samenleving; het gezin. Hij riep op tot een herziening van de 'Moudawana al-Usra', de Familiewet die meer dan tien jaar geleden werd ingevoerd en bepaalt dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben en bedoeld was om de positie van de vrouw in het gezin in de wet te verankeren.
Na tien jaar Familietwet is het volgens de koning tijd voor een update om gebreken in de huidige wetteksten te corrigeren. "Het familierecht was een grote stap voorwaarts. Het is echter niet meer voldoende. De ervaring heeft geleerd dat er veel hindernissen zijn die het voltooien van dit proces en het bereiken van de doelstellingen in de weg staan.".
De koning benadrukte dat de familiewet niet een 'vrouwenwet' is maar dat het gezin centraal staat. "De familiewet betreft namelijk niet alleen mannen en ook niet specifiek voor vrouwen: het is een wet voor het hele gezin.", zei de koning.
Ook is de Familiewet niet bedoeld om vrouwen van "ongerechtvaardigde privileges" te voorzien. "het gaat er eerder om vrouwen hun wettelijke en legitieme rechten te geven. Vandaag, in Marokko, kunnen vrouwen niet van hun rechten worden beroofd.", zei de koning.
Geestelijke macht en rechtsgebieden
Bij het doorvoeren van aanpassingen aan de Familiewet moeten religieuze voorschriften en de Marokkaanse samenleving echter wel centraal blijven staan.
"Daarom wil ik, welke beslissingen in dit verband ook worden genomen, ervoor zorgen dat ze in overeenstemming zijn met de bepalingen van de islamitische sharia en de bijzonderheden van de Marokkaanse samenleving, daarbij voortbouwend op een gematigde, evenwichtige benadering, op open- gerichte interpretatie, maar ook op consultatie en dialoog.", voegde de koning toe.
Bovendien moet de Familiewet "niet autoriseren wat God heeft verboden, noch verbieden wat de Allerhoogste heeft toegestaan".
De koning riep op tot de veralgemening van familierechtbanken in alle regio's van het land en dat ze bovendien worden voorzien van gekwalificeerd personeel.
Gendergelijkheid: meer vrouwen bij justitie
Wat dat personeel betreft wil de koning dat er werk wordt gemaakt van het aantrekken van meer vrouwen bij justitie. De gewenste hervormingen binnen de Familiewet kunnen immers pas succesvol worden behaald bij het opzetten van "constitutionele instellingen die zich bezig gaan houden met de rechten van het gezin en van de vrouw".
Volgens de koning vertoont de huidige Familiewet gebreken als gevolg van sociologische factoren. Ook zouden doorgewinterde mannelijk ambtenaren onterecht denken dat de Familiewet voorbehouden is aan vrouwen.
Sociale staat
De koning verwelkomde de inspanningen van de overheid in de strijd tegen het coronavirus. Hij verwees onder meer naar de snelle verwerving van coronavaccins, de succesvolle vaccinatiecampagne en het startsein voor het verwezenlijken van sociale zekerheid voor alle Marokkanen.
"We hebben verschillende projecten gelanceerd die moeten leiden tot de veralgemening van gezondheidszorg en burgers van een sociaal vangnet moet kunnen voorzien.". Tegen het einde van het jaar zal het aantal particulier verzekerden (AMO) de drempel van zes miljoen leden passeren en het verplichte ziekenfonds (RAMED) zal binnen hetzelfde tijdsbestek worden voltooid.
De autoriteiten werken tegelijkertijd aan de geleidelijke veralgemening van de gezinsbijslagen (RSU) en de koning verwacht dat eind 2023 "ongeveer zeven miljoen kinderen" daarvan zullen profiteren.
Inflatie, droogte en het compensatiefonds
De slechte landbouwcampagne en de droogte in het land hebben geleid tot een stijging van de prijzen. Desondanks hebben inspanningen van "de staat, de publieke en de private sector de nationale economie in staat gesteld om crises en omwentelingen te weerstaan".
De koning verwees onder meer naar het steunprogramma van de regering die bedoeld is om getroffen boeren te helpen. Ook sprak de koning over de subsidie op graan, suiker en butaangas. Het budget van het compensatiefonds werd eerder dit jaar verdubbeld naar het recordbedrag van 32 miljard DH.
Speculanten en prijsmanipulatie
De koning heeft opgeroepen om mechanismes op te zetten om de bevoorrading van essentiële grondstoffen te borgen en de strijd aan te gaan met speculanten die de prijs manipuleren.
Ondanks de internationale situatie wil de koning dat het land gefocust blijft op de sterke punten. "We moeten ook de kansen en vooruitzichten die deze veranderingen bieden optimaal benutten om meer investeringen aan te trekken, de export stimuleren en het nationale product promoten", adviseerde de monarch.
Buitenlandse investeringen (FDI)
De overheid moet meer doen om directe buitenlandse investeringen (FDI's) aan te trekken. Politieke en economische actoren moeten "meer faciliteiten bieden" en bovendien "alle obstakels wegnemen" die buitenlandse investeerders er van kunnen weerhouden om geld in het land te stoppen.
De koning benadrukte dat de obstakels die uit eigenbelang opzettelijk worden opgeworpen "het grootste gevaar vormen" voor de ontwikkeling van het land en voor de bevordering van investeringen. "Deze daden moeten worden bestreden", zei de koning.
Marokkanen en Algerijnen
In het laatste deel van de troonrede besteedde de koning aandacht aan de bilaterale betrekkingen tussen Rabat en Algiers. De grens tussen Marokko en Algerije zal volgens de koning "nooit barrières vormen tussen de twee volkeren".
Hij heeft alle burgers opgeroepen om "de geest van broederschap, solidariteit en goed nabuurschap te bewaren" en benadrukte dat Marokko en Marokkanen "onder alle omstandigheden" aan de kant van het Algerijnse volk zullen staan.
De koning ontkende dat er sprake is van afgunst of haat jegens Algerijnen. "De beschuldigingen dat Marokkanen Algerije en Algerijnen beledigen zijn daden van onverantwoordelijke individuen die ernaar streven om onenigheid te zaaien tussen de twee broederlijke volkeren".
Een nieuwe olijftak voor Algerije
De koning wendde zich opnieuw tot de leiders in Algiers en deed een oproep tot verzoening. "We streven ernaar samen te werken met het Algerijnse voorzitterschap zodat Marokko en Algerije hand in hand kunnen werken aan de oprichting van normale relaties tussen twee broederlijke volkeren, verenigd door geschiedenis, menselijke banden en een gedeeld lot".
Ondanks de oplopende politieke spanningen tussen de twee buurlanden, staat deze laatste verzoenende boodschap al jaren centraal in de Troontoespraken. Vorig jaar sprak koning Mohammed VI ook al het Algerijnse volk toe en verzekerde hij dat Algerijnen nooit hoeven te vrezen voor kwaadwilligheid vanuit Marokko. Het land zou "op geen enkele manier een gevaar of een bedreiging" zijn voor het Algerijnse volk. De Algerijnse president Tebboune weigerde het dialooginitiatief van koning Mohammed VI.
De Algerijnse regering besloot in 1994 de grenzen met Marokko te sluiten nadat Rabat een visumplicht had opgelegd aan Algerijnse burgers. Het wijzigen van de visumwoorden gebeurde in de nasleep van een terroristische aanslag op het Atlas Asni-hostel in Marrakech.
Marokko heeft de visumplicht voor Algerijnen in 2004 opgeheven, maar de grenzen bleven gesloten. Mohammed VI heeft Algerije herhaaldelijk opgeroepen de grenzen te heropenen en benadrukte dat 'open grenzen' de norm moet zijn tussen de twee buurlanden.