Niet iedereen stemt vandaag

algemeen
15
7 sep '07
Nadia Yassine en aanhangers van de islamistische beweging Al Adl wa al Ihsan zullen de parlementsverkiezingen vandaag boycotten.

Dat schrijft Volkskrant.nl. Nadia Yassine is het boegbeeld van deze organisatie, die honderdduizenden leden telt. Ze vormt een parallelle samenleving volgens streng islamitisch model en zegt klaar te staan het roer over te nemen. Dat zal, als het aan de regering ligt, nog even duren. Want voor haar is de beweging taboe. De regering houdt Al Adl nauwlettend in de gaten. Mochten ze al een politieke partij willen vormen, dan mag dat niet van Rabat. Verboden.

Nadia is de dochter van sjeik Yassine, de stichter. Jarenlang zat de nu hoogbejaarde tegenstander van de koning gevangen wegens openlijke kritiek op de leider der gelovigen van Marokko. Corrupt en dictatoriaal, noemde Yassine het paleis in brieven en preken.

De beweging wil van Marokko een échte islamitische staat maken, minder corrupt en met oog voor de wensen en aspiraties van jongeren, armen en de lagere middenklasse in Marokko.
Inmiddels is de sjeik vrij en leeft hij in Salé, de arme zusterstad van het rijke Rabat. Dochter Yassine woont er in een simpele flat, niet ver van de sjeik en op een paar honderd meter van de sloppenwijk Sehb Belcaid, waar bewoners zo geradicaliseerd zijn dat zelfs leden van Al Adl er niet meer in durven. Haar woning staat vol boeken en moderne kunst die ze deels zelf heeft gemaakt, zegt een van de acht aanwezige ‘zusters’ trots. Ze zijn allen gesluierd, zelfbewust, hoog opgeleid en maken van hun hart geen moordkuil.

‘Iedereen weet dat de uitslag van de verkiezingen al vaststaat. Er zal niets veranderen. De partijen die meedoen, kiezen voor het spel van de koning. Wij wijzen zijn spel volledig af’, zegt Nadia. Wat je ook mag vinden van Al Adl wa al Ihsan, zelfs haar vijanden geven toe de beweging niet corrupt is. Dat maakt haar populair. Aan geld voor steun aan de armen, alfabetiseringsprogramma’s en koranscholen is geen gebrek. Veel ontvangt ze uit Europa, vooral ook uit Nederland.

Zelf zou de dochter van de sjeik wel willen meedoen aan de verkiezingen, ‘maar alleen als er echte partijen zouden zijn, eerlijke verkiezingen en een andere grondwet, die van de koning een symbool maakt en geen absoluut heerser.’ Voor eerdere uitspraken in deze trant hangt haar een jarenlange celstraf boven het hoofd wegens majesteitsschennis.
Marokkanen zijn de huidige politiek beu, is een constatering die zich na gesprekken over dit onderwerp snel opdringt. De animo om te gaan stemmen is gering. Jongeren gaan liever naar het strand om te zwemmen of surfen dan dat ze zich druk maken om politiek.

Bij de vorige verkiezingen vijf jaar geleden deed iets meer dan de helft van de vijftien miljoen stemgerechtigden mee. Volgens sommige peilingen gaat deze keer bijna 70 procent stemmen, alleen weten ze nog niet op wie. Maar zo’n hoge opkomst is onwaarschijnlijk, hoewel de overheid een grote campagne is gestart om Marokkanen tot stemmen te bewegen. Een beter lopende economie dankzij grootschalige bouw van wegen en havens, meer rechten voor vrouwen, erkenning van de Berbercultuur en elektriciteit op het platteland zijn de belangrijkste paradepaardjes. Rabat zou een hogere opkomst dan vijf jaar geleden zien als bewijs dat haar populariteit is gestegen.

Maar er blijft een hoop liggen. Westerse diplomaten en hulporganisaties hekelen de gebrekkige aanpak van het analfabetisme. Officieel kan 35 procent van de mannen en 60 procent van de vrouwen niet lezen of schrijven. Maar dat percentage zou in werkelijkheid hoger zijn.

Niet stemmen wil echter niet zeggen dat Marokkanen geen interesse in politiek hebben, Uit een uitgelekt geheim rapport van dit voorjaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken blijkt dat bijna 83 procent van de Marokkanen tegen een sterke leider is die zich niets hoeft aan te trekken van het parlement, terwijl 96 procent kiest voor echte democratie. Maar de koning vindt dat de bevolking er nog niet rijp voor is.

Daarom bepaalt Mohammed VI wie er mee doet aan verkiezingen, welke partijen een regering mogen vormen en hoe het regeringsprogramma luidt. Of zoals Youssef Zghari van het kritische tijdschrift TelQuel het zegt: ‘Er is maar één politieke partij, het paleis.’ Van echte politieke partijen met een helder programma is geen sprake. Mohammed VI verbiedt partijen die opereren op etnische, taalkundige of religieuze basis. Dat is lastig voor de Berberpartijen. Veel Marokkanen zijn Berbers en Berbers nationalisme wint aan kracht. Maar ze mogen niet meedoen.
Ook een snel groeiende partij als de (van oorsprong) islamistische PDJ (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling), die wel aan de verkiezingen mag meedoen, moet zich verre houden van religieuze zaken. Daarom heeft de PDJ als hoofdthema voor de verkiezingen corruptiebestrijding gekozen. Volgens Abdelilah Benkiran, een van de politieke leiders, heeft dat prioriteit omdat de partij anders niet kan werken aan het tweede doel: armoedebestrijding door economische groei. In Marokko leeft immers 40 procent van de 30 miljoen inwoners in armoede.

De PDJ, ontstaan uit een aantal islamistische stromingen, deed de vorige keer nog niet overal mee, omdat de koning niet wilde dat de partij te machtig zou worden. Vijf jaar geleden eindigde zij desondanks als derde en kwam ze in de oppositie terecht. Vandaag doet zij overal mee, en lijkt ze de grootste te worden in het parlement. Maar de kans dat de partij in de regering komt, wordt klein geacht. De traditionele regeringspartijen, de nationalistische Onafhankelijkheidspartij (50 zetels) en de socialistische USFP (48) weigeren vooralsnog met de PDJ te onderhandelen.
Politicoloog Mohammed Darif, hoogleraar in Casablanca, noemt de manier waarop in Marokko politiek wordt bedreven ‘schandalig’. ‘De partijen die meedoen komen alleen met slogans. Als mensen denken dat partijen hier dezelfde inhoud hebben als in het Westen, vergissen ze zich. Hier zijn partijen, of ze nou links, religieus of neutraal zijn, de uitvoerders van de richtlijnen van de koning. Politiek in Marokko is morsdood, en niemand gelooft er nog in.’

Aan de parlementsverkiezingen vrijdag in Marokko doen 33 partijen mee, waarvan de socialisten (USFP) en de nationalistische Istiqlal (Onafhankelijkheid) grootste zijn. De opkomst zal naar verwachting laag zijn. Vijf jaar geleden stemde iets meer dan de helft van de kiesgerechtigden. De invloedrijke islamistische beweging Adl wa al Ishan (Rechtvaardigheid en Barmhartigheid) boycot de verkiezingen. Als winnaar wordt de PDJ (Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling) getipt, een islamitische partij die vijf jaar geleden uit het niets kwam en gelijk de derde partij werd in het parlement van 325 zetels. Uiteindelijk bepaalt de koning welke partij mag regeren. Hij is de almachtige politiek leider, hoofd der strijdkrachten en hoogste geestelijk leider.

© MAROKKO.NL 2007
nadia yassine rabat marokko verkiezingen parlement koning mohammed vi
Log in met je MNL-ID
| wachtwoord vergeten?